– Onbekende schatten in glas in lood in de St. Lambertuskerk –
Advies: Gerard van Asperen
Foto’s: Henk van der Voort
Tekst: Wim van Stiphout
Klik hier om alle ramen in de St. Lambertuskerk te bekijken
Vooraf
In 2020 is er een mooie brochure met een selectie van de gebrandschilderde ramen in de St. Lambertuskerk gepubliceerd. Nu kunnen we, met de presentatie op de site van de Heemkundekring Vehchele, alle gebrandschilderde ramen in deze kerk tonen. Een schat aan mooie ramen uit de tweede helft van de negentiende eeuw met prachtige foto’s, beschrijvingen en achtergronden. En met aanvullende algemene informatie.
De beschrijving van de ramen heeft vooral een godsdienstige invalshoek, enigszins conform de tijd waarin de ramen geplaatst zijn. Het zijn dus geen kunsthistorische beschrijvingen.
Bij de beschrijving van de detail afbeeldingen staat eerst enige achtergrond vermeld en vervolgens, gemarkeerd met een #, de feitelijke beschrijving van de afbeelding. Daarna volgen eventueel nog aanvullende opmerkingen en noten.
Na de lijst van de afzonderlijke ramen/vensters volgen enkele paragrafen algemene informatie:
– over de ontwerper en het glaskunstatelier Stalins en Janssens in Antwerpen.
– over de verschillende ramen in deze kerk: hun vormen, maatvoering en aantallen.
– over de geschiedenis van de St. Lambertuskerk in Veghel.
– en de geschiedenis – in hoofdlijnen – van de Katholieke Kerk in Brabant vanaf de vroegste tijd tot einde 19e eeuw. Speciaal op Brabant gericht om daarmee, na de eeuwenlange onderdrukking in de zestiende tot negentiende eeuw, de heropleving van de katholieke godsdienst in het midden van de negentiende eeuw te verduidelijken. Een heropleving die later uitmondde in het Rijke Roomse leven.
Een woord van dank
– Op de eerste plaats aan de architect Gerard van Asperen die mij benaderde met het verzoek om alle gebrandschilderde ramen in de St. Lambertuskerk te beschrijven. Het was geen geringe inspanning maar gaandeweg groeide het genoegen aan dit verzoek te voldoen. Zeker zo een groot genoegen was het om kennis te maken met zijn grondige kennis van de architect Pierre Cuypers, de bouwmeester van deze kerk.
Behalve zijn bijdragen met tekeningen van de ramen heeft hij ook met zijn adviezen het project begeleid.
– Heel veel dank aan Henk van der Voort, de fotograaf. Hij maakte de foto’s van de vele ramen in deze kerk. De foto’s zijn kwalitatief van zeer hoog niveau. Hij deed het met liefde en werkelijk geen moeite was hem te veel. Met zijn foto’s laat hij ook de kwaliteiten zien van het atelier, dat de afbeeldingen in de ramen heeft uitgevoerd.
– Aan Gert Beuving ben ik dank verschuldigd voor zijn kennis van de heraldiek. Een aantal ramen bevat wapens en emblemen waarvoor zijn deskundigheid een belangrijke hulp was bij de beschrijving van de ramen. Speciaal zijn bijdragen met de heraldische beschrijvingen moeten hier vermeld worden.
– Veel dank ook aan de historicus drs. Kees Schutgens, Sittard, die de teksten kritisch heeft doorgelezen en van vele waardevolle opmerkingen én aanvullingen heeft voorzien.
– Broeder Christian (Albert) Pirenne (1931 – 2018), trappist. Kapelaan te Veghel, parochie H. Lambertus, (1955 – 1964). Zijn belangstelling voor het project en zijn vele herinneringen aan de kerk, waren heel stimulerend. Ik gedenk hem met eerbied.
– Veel dank, en zeker niet op de laatste plaats, past ook de Heemkundekring Vehchele die deze site heeft mogelijk gemaakt. Met name ook Helm Huibers die alle foto’s en teksten in een passende lay-out op de site heeft gezet.
26 februari 2024
Wim van Stiphout
Auteursrechten berusten bij de Heemkundekring Vehchele.
Onder het uitdrukkelijke beding van vermelding van de volledige naam van deze documentatie kan van het beschrevene gebruik worden gemaakt.